Groepsvorming in het middelbaar onderwijs

Voor brugklassers en oudere leerlingen is een goede start cruciaal. De overgang naar een nieuwe klas of school vraagt aandacht voor groepsvorming, veiligheid en verbinding. In de eerste weken leg je de basis voor een positieve sfeer waarin leerlingen zich durven uitspreken en samenwerken. Bekijk hier de materialen voor groepsvorming in het middelbaar onderwijs.

Gratis werkvorm: Smiley Check-in & Check-out

Een eenvoudige en effectieve werkvorm om kort stil te staan bij hoe leerlingen zich voelen – bij de start en/of afsluiting van de dag. Download hier gratis de printbare formulieren. Beter dagelijks 5 minuten aandacht voor de sfeer dan één uitgebreide les per maand.

Smiley Check In Check Out
PDF – 1,4 MB

Deze kleine werkvorm draagt direct bij aan een veilige sfeer en gezonde groepsvorming – precies wat je in de eerste weken (en daarna) nodig hebt.

Focus in de eerste weken:

  •  

  • Veilig klimaat creëren in mentoruren en vaklessen

    Hoe werk je aan sociale onzekerheid ( lessen weerbaarheid)

  • Beter dagelijks 5 minuten aandacht voor de sfeer dan één uitgebreide les per maand. Gebruik hiervoor de 'Hoe was je dag vandaag?' formulieren

Kenmerken:

  • Leerlingen zijn ouder, zelfstandiger, maar sociale onzekerheid kan groter zijn (vooral in brugklas)

  • Groepen worden opnieuw samengesteld per vak, wat groepsvorming complexer maakt

💬 Focus in de eerste weken:

  • Elkaar leren kennen en vertrouwen opbouwen

  • Veilig klimaat creëren in mentoruren en vaklessen

📚 Aanpak:

  1. Introductiedagen of brugklaskamp

    • Samenwerkspellen, sport, creatieve opdrachten, buddy-systemen

  2. Mentorlessen met focus op groepsvorming

    • Thema's: wie ben ik, hoe gaan we met elkaar om, hoe lossen we conflicten op?

  3. Sociale veiligheid bewaken

    • Signaleren van uitsluiting, pestgedrag, subgroepvorming

    • Gesprekken voeren, vertrouwen opbouwen, regels herhalen

  4. Structurele aandacht door het jaar heen

    • Niet alleen aan het begin: ook bij wisseling van groepen of nieuwe leerlingen