Er was eens een jonge koning. Hij was dit nog maar kort omdat zijn vader pas gestorven was. Zijn vader was erg geliefd en had veel respect genoten van zijn volk. De jonge koning had dit respect niet en het personeel in het paleis, de ministers en het volk vonden de jonge koning
maar eigenwijs. De jonge koning vroeg toen aan zijn generaal: ‘Hoe kan ik meer respect krijgen?’ De generaal zei: ‘Respect moet je afdwingen! Maak strenge regels en wetten en iedereen die ongehoorzaam is krijgt een boete of straf.’ Vanaf dat moment rende iedereen voor de jonge
koning en deed wat hij beval. Als ze dit niet deden kregen ze zware straffen van de rechter. De jonge koning merkte wel het verschil van dit gedwongen respect met het liefdevolle respect dat ze voor zijn vader hadden. Hij voelde de onvrede van zijn volk, ze sprongen in de houding
en bogen voor hem, maar in hun ogen kon hij zien dat ze niet gelukkig met hem waren.

De jonge koning vroeg toen aan zijn eerste minister: ‘Hoe kan ik meer respect krijgen?’ De eerste minister zei: ‘Respect kun je leren! Er is genoeg geld in de schatkist, we hebben veel kennis in ons land, we leren ze hoe ze respectvol met elkaar moeten omgaan. We leren ze
respectabele mensen te worden door ze te leren lezen en schrijven. Zodat zij door middel van de diploma's en titels die we hun geven respect krijgen. Iedereen zal u dankbaar zijn dat hun kinderen zo goed worden opgevoed met veel kennis. En we leren ze respect te hebben voor u,
de koning, hun ouders, de ministers, de politie, de hulpverleners, etc.’ De koning stemde toe en alle kinderen kregen onderwijs. Het ging heel goed met het land, de ouders hadden meer tijd en konden meer werken, de mensen konden met hun kennis veel nieuwe machines maken
om tijd te besparen, te communiceren, om kennis op te slaan, enzovoort. De koning zag dat hij door het nieuw aangeleerde respect en kennis meer respect kreeg voor wat hij voor zijn volk had gedaan, maar hij voelde nog steeds dat hij niet het liefdevolle respect kreeg wat zijn vader genoot. Bovendien zag hij dat de ministers (van onderwijs) de druk steeds verder opvoerden om te presteren maar dat het volk hierdoor niet gelukkiger werd. Het respect brokkelde weer af bij de kinderen. Deze lachten om de koning en hadden een grote mond en geen respect meer.

De jonge koning herinnerde zich nu de raadsheer en goede vriend van zijn vader en besloot hem op te zoeken. Deze had zich teruggetrokken na de dood van zijn vader en leefde in een bos ver weg van de mensen. Toen hij bij de oude man kwam zei hij: ‘Ik ben de nieuwe koning, de zoon
van de koning die u altijd gediend heeft. Zou u mij eens raad willen geven, want mijn vader was altijd vol lof over u.’

De oude man stond moeilijk op en maakte vervolgens een heel diepe buiging voor de jonge koning. Hij zei: ‘Als ik u kan helpen dan doe ik dat uit respect voor u. Het respect dat ik had voor uw vader, de oude koning, is groot en ik zal blij en verheugd zijn als ik u een dienst kan verlenen. Stel uw vraag.’ De jonge koning was blij verrast door die diepe buiging en nederigheid, hij voelde zelf veel respect voor de oude man. Hij voelde zichzelf ineens klein en onervaren. Hij stelde zijn vraag: ‘Hoe komt het dat mijn volk mij niet zo respecteert als mijn vader gerespecteerd werd? Wat was het geheim of de truc dat hij zoveel respect kreeg?’ De oude man glimlachte en zei: ‘Ik zal u eerst de truc leren en daarna het geheim vertellen. De truc is de kroon die u als koning van uw vader geërfd hebt. Daar bovenop zit een magische diamant. Mensen kunnen die diamant niet zien, tenzij u ver voorover buigt. Laat de diamant zien aan iedereen die u tegenkomt. Buig diep, zodat ze het goed kunnen zien en ze zullen u liefdevol respecteren. Maar denk eraan, de diamant is magisch en verliest langzaam zijn kracht, maar glimlacht u en bent u aardig tegen iedereen, dan neemt de kracht weer toe.’

De jonge koning was blij dat hij de truc kende en boog diep naar iedereen om zijn diamant goed te laten zien. Dan glimlachte hij en deed erg vriendelijk zodat de diamant zijn magische krachten niet zou verliezen. Nu kreeg hij liefdevol respect terug van zijn volk en spontaan ging iedereen respectvoller met elkaar om. Dit was het soort respect wat hij zocht. Blij ging hij weer naar de oude man om hem het goede nieuws te vertellen. De oude man wou opstaan om weer een diepe buiging te maken, maar de koning zei: ‘Nee, blijf rustig zitten. Dankzij u krijg ik eindelijk
het respect waar ik als koning naar gezocht had. Kom in mijn paleis wonen waar het warm is, waar mijn bedienden eten voor u maken en u zullen verzorgen als dank voor de truc die u mij heeft geleerd.’ ‘Nee,’ zei de oude man en boog, ‘De diamant is de truc, maar deze is niet
magisch en heeft geen geheime krachten. De diamant heeft u leren buigen, dat was de truc.’ Door respect te tonen krijg je spontaan respect terug. De glimlach, het vriendelijk zijn, maakt de magie van respect. Het geheim is: ‘Respect moet je geven om het te mogen ontvangen!’
Als je van gedwongen of aangeleerd respect de glimlach en vriendelijkheid weg haalt, kun je geen spontaan respect ontwikkelen. Dat kan alleen als de autoriteit het zelf ook heeft. 

Nadenkertje
Respect is in het leven nooit vanzelfsprekend – je leert het én verdient het. We komen drie vormen
van respect tegen, zowel in onszelf als in onze omgang met anderen:
Afgedwongen respect – ontstaat door regels, autoriteit of macht. Je toont het omdat het moet.
Aangeleerd respect – wordt je bijgebracht door beleefdheid, discipline en zelfbeheersing.
Spontaan respect – komt recht uit het hart, wanneer je iemand bewondert of echt begrijpt.

Alle drie zijn waardevol, maar juist de laatste maakt het echte verschil.
Welke vorm van respect toon jij? En welk respect wek jij bij anderen op?